- Aandelenbeurzen presteren ogenschijnlijk opvallend goed dit jaar, maar dat heeft vooral te maken met een klein groepje aandelen dat extreem hard gaat.
- Beursstrategen op Wall Street waarschuwen dat het gebrek aan een breed gedragen opleving van de aandelenmarkt risicovol is.
- De winst van de S&P 500-index steunt dit jaar op slechts zes aandelen.
- Lees ook: Een topbelegger op Wall Street legt uit waarom aandelen in de tweede helft van 2023 ruim 20% kunnen dalen, ondanks het huidige optimisme op de beurs
De Amerikaanse beursindex S&P 500 heeft tot nu toe indrukwekkend gepresteerd in 2023, met een stijging van meer dan 11 procent sinds januari.
Maar de prestaties van de individuele aandelen die zijn opgenomen in de index vertellen een ander verhaal dan een breed marktherstel. Dit zijn de cijfers:
De opleving van de S&P 500 wordt volgens financiële dienstverlener LPL Financial vrijwel geheel veroorzaakt door slechts zes aandelen: Apple, Microsoft, Nvidia, Alphabet, Amazon en Meta.

Foto: LPL Financial
- Volgens analisten van Bank of America presteerde in mei slechts 23 procent van de aandelen in de S&P 500 beter dan het gemiddelde van de index, het laagste aantal sinds 1986.
- Slechts 44 procent van de S&P 500-aandelen presteert boven hun 200-daags voortschrijdend koersgemiddelde, blijkt uit een analyse van LPL Financial.
- De S&P 500 'equal-weighted index' (de versie van de S&P waarbij alle aandelen een gelijke weging hebben) presteerde beduidend minder dan de 'market-cap weighted index' (de gewone S&P 500-index, waarbij aandelen met een hoge beurswaarde zwaarder meewegen). Daar waar de S&P 500 met 11,7 procent omhoog ging, is de 'equal-weighted index' dit jaar slechts 1,3 procent gestegen. Dat is een betere indicator voor de mate waarin een beursrally breed gedragen wordt.
Als aandelen over een breed front stijgen, is dat meestal een teken dat een rally vleugels heeft en dat beleggers fundamenteel optimistisch zijn over de macro-economische vooruitzichten.
Een rally die leunt op een klein aantal aandelen, betekent meestal dat beleggers op hun hoede moeten zijn. Aangezien de huidige beursrally leunt op een extreem klein aantal aandelen, waarschuwen beursstrategen voor een omslag van de S&P 500.
Oprichter David Rosenberg van Rosenberg Research en voormalig hoofd Noord-Amerika van Bank of America Merrill Lynch schreef op 1 juni in een rapport: "Ineens worstelen sommige toonaangevende beleggers met de dure aandelen en we weten uit ervaring dat een onrustige markt en een klein aantal winnaars niet de juiste combinatie is voor verder stijgende beurskoersen."
En dit zegt topbestuurder Solita Marcelli van UBS: "Aandelen blijven relatief duur en de rally leunt op een zeer klein aantal fondsen. De koers-winstverhouding van de S&P 500 op basis van de verwachte winst in de komende 12 maanden bedraagt 18,5 en dat is 14 procent hoger dan het gemiddelde over de afgelopen tien jaar. Dat ondersteunt onze visie dat er op korte termijn weinig ruimte is voor aandelen om verder te stijgen."
"Historisch gezien wijst een klein aantal sterk presterende aandelen eerder op de laatste fase van een periode van stijgende beurskoersen dan op het begin van een langduriger rally", aldus Marcelli.
Beursstrateeg Mike Wilson van zakenbank Morgan Stanley vergelijkt de huidige rally met die van het laatste kwartaal van 2022. Volgens hem waren er vorig jaar gegronde redenen om optimistisch te zijn, omdat China de coronabeperkingen versoepelde, maar is de situatie nu heel anders.
"Momenteel is leunt de rally op een heel beperkt aantal aandelen. De enige sectoren die dit jaar in de plus staan, zijn tech en consumentengoederen en zelfs daar gaat het om een relatief klein aantal winnaars", zegt hij. "Toch zijn beleggers optimistischer dan begin december vooral vanwege het enthousiasme over kunstmatige intelligentie (AI). Hoewel wij denken dat AI veel mogelijkheden biedt en wellicht mee kan helpen de inflatie te bestrijden, zal het de recessie die wij voor later dit jaar voorzien waarschijnlijk niet kunnen voorkomen."
Analisten Adam Turnquist en Jeffrey Buchbinder van LPL Financial hebben gekeken naar wat het kleine aantal winnaars op de beurs betekent voor de prestaties in de afgelopen maand, drie maanden, zes maanden en twaalf maanden.
Met slechts 44 procent van de aandelen die boven hun 200-daags voortschrijdend koersgemiddelde noteren, zijn de verwachtingen voor de rendementen in de komende maanden abominabel.

Foto: LPL Financial
"Deze gegevens onderbouwen onze stelling dat er bredere deelname nodig is om de S&P 500 duurzaam door het weerstandsniveau van 4.200 punten heen te laten breken."
Zoals hierboven opgemerkt zijn er verschillende manieren om vast te stellen of een beursrally breed wordt gedragen. Onlangs keek beleggingsstrateeg Savita Subramanian van Bank of America naar de jaren waarin de vijftig aandelen met de hoogste beurswaarde in de S&P 500 beter presteerden dan de gehele index en wat dat betekende voor de gehele markt.
Ze ontdekte dat in navolging van een goed presterende top-50 de markt in 73 procent van de gevallen omhoog ging. "De geschiedenis laat zien dat de draagkracht van een rally op zichzelf geen indicator is voor de bredere kracht van de markt", schrijft ze.

Foto: Bank of America
Natuurlijk kan het zo zijn dat meer aandelen aanhaken bij de rally, als de economische vooruitzichten en het beleggerssentiment verbeteren.
Beleggers hebben zich flinke zorgen gemaakt over een mogelijke recessie in de VS vanwege strengere kredietvoorwaarden en en de reeks renteverhogingen van de Amerikaanse centrale bank.
Tegelijk geeft de Amerikaanse arbeidsmarkt gemengde signalen af, waarbij nog steeds sprake is van sterke banengroei. Als de groei van de economie echter vertraagt, zullen de paar bedrijven die de S&P 500 omhoog hebben gedreven mogelijk niet meer sterk genoeg zijn om weerstand te bieden aan de negatieve druk van de rest van de markt.